علت ادامه نیافتن غیبت صغرای امام زمان چیست؟!
این دو سوال همواره در تحقیقات و کتابها و رسانه ها درباره ی غیبت امام عصر ارواحنا فداه مطرح بوده است. قبل از اینکه پاسخ این دو شبهه و سوال را بگوییم لازم است ابتدا فرق اساسی دوران غیبت صغری و کبرای حضرت صاحب الزمان را مطرح کنیم .
تفاوت غیبت صغری و کبری:
تفاوت اصلی دوران غیبت صغری و کبری این است که در دوران اول امام زمان به واسطه ی چهار تن که نواب خاص ایشان بودند با مردم ارتباط داشتند . اما پس از مرگ نفر آخر دیگر ارتباط امام با مردم کلا قطع گردید و دیگر نایب خاصی وجود نداشته و ندارد ، که به این دوران اصطلاحا غیبت کبری میگویند .
لازم به ذکر است که غیبت صغرای امام زمان از لحظه ی شهادت پدر بزرگوارشان امام عسگری در سال 260 ه ق آغاز گردید و تا سال 329 ه ق ادامه یافت که مجموعا 69 سال طول کشید . غیبت کبرای آن حضرت نیز از سال 329 تا کنون ادامه دارد.
نکته ی دیگر اینکه کیفیت غیبت امام زمان فقط مربوط به خداوند است و کسی را در آن راه نیست . حتی میتوان گفت که خود آن حضرت هم در نحوه ی آن نقشی ندارد. و ما هم پس از آنکه از روی برهان و قرآن و سنت رسول الله به وجود حضرت مهدی ایمان آوردیم دیگر باید در نحوه ی غیبت آن حضرت تابع باشیم. و جای اعتراض وجود ندارد.
حکمت وجود غیبت صغری:
اما در پاسخ سوال اول، اجمالا علت اینکه ابتدا حضرت در پس پرده ی غیبت صغری قرار گرفتند سپس غیبت کبری این است که باید کم کم مردم به غیبت امام عادت میکردند. زیرا اگر یک باره امام در پس پرده قرار میگرفتند عوام مردم که در ایمان آن چنان استوار نبودند ممکن بود به اصل وجود آن حضرت شک میکردند یا اینکه آن امام عزیز از ذهنها محو میگردید. اما اینکه اول در غیبت صغری قرار گرفتند و به واسطه ی نواب خویش با مردم مرتبط بودند اندک اندک شرایط را برای غیبت کبری آماده میکرد. به تعبیر یکی از اساتید دوران غیبت صغری را میتوان دورانی نامید که امام هم غایب است و هم غایب نیست.
گرچه امامان قبل همگی کوشیدند با یاد و ذکر خیر از امام زمان و دوران غیبت او ذهنها را آماده ی درک غیبت کنند. چه بسیار روایاتی که در مجامع حدیثی ما دلالت بر سخن اهل بیت درباب امام عصر میکند.
تا آنجا که علامه مسعودی درباره ی امام هادی و امام عسگری در اثبات الوصیه ص 206 مینویسد : (امام هادی با مردم کم معاشرت میکرد . جز خواص اصحاب با کسی تماس نمی گرفت. وقتی امام حسن عسگری بر جای او نشست در اکثر اوقات از پشت پرده با مردم صحبت میکرد تا شیعیان برای پذیرش غیبت امام دوازدهم مهیا و آماده شوند.
آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی هم در کتاب امامت و مهدویت ص 363 به لزوم دوران غیبت صغری برای آماده شدن مردم برای درک دوران غیبت کبری اشاره کرده اند.
حکمت امتداد نیافتن غیبت صغری:
گاهی هم این سوال به ذهن میرسد که چرا غیبت صغری ادامه نیافت؟!! علت آن این است که اولا بنای اصلی بر غیبت کبری بود. و همانطور که گذشت غیبت صغری مقدمه ای برای آمادگی برای غیبت کبری بود. ثانیا امتداد غیبت کبری میتوانست خطراتی را از جانب طواغیت برای نواب امام عصر فراهم کند. ثالثا ممکن بود امتداد نیابت آن حضرت درب را برای ادعا ها و دروغ گویان باز کند. همانطور که در آن چند دهه مدعیان نیابت پیدا شدند.
ارادتمند محبان اهل بیت :
شیخ علی زند قزوینی
Zandqazvini.blog.ir
( خلاصه ی دروس پاسخ به شبهات کلامی و اعتقادی مطرح در رسانه ها. زمان : هر هفته از شنبه الی سه شنبه، ساعت 19. مکان: قم، خیابان ارم، کوی مسجد سلماسی، مقابل مسجد، مدرسه ی علمیه ی مرحوم آیت الله لنگرودی. شرکت برای عموم آزاد است. )
