حدیث فوق یکی از زیباترین و با عظمت ترین فضایل مولا امیر مومنان علی بن ابیطالب است.

 

منابع:

 

اولا از نظر سند و منبع کافیست بدانیم که منابع اهل تسنن و شیعه همگی این جمله را از پیامبر اکرم در باب فضیلت مولا علی نقل کرده اند.

فقط به عنوان نمونه از علمای اهل تسنن کسانی همچون ابو نعیم اصفهانی در کتاب حلیه الاولیا ج 1 ص 68 به اسناد خودش از اسحاق بن کعب و او از پدرش و او از رسول الله و نیز جلال الدین سیوطی و ابن حجر هیثمی نیز این حدیث را نقل کرده اند. و از علمای شیعه منتجب الدین علی بن عبیدالله بن بابویه رازی در کتاب الاربعون حدیثا  ص 55 و ابن شهرآشوب در مناقب آل ابی طالب در ج 3 ص 221 و بحار الانوار ج 39 ص 313 حدیث 5 و... آن را از رسول خدا نقل فرموده اند.    

 

متن کامل:

 

متن کامل حدیث هم از این قرار است که:

قال رسول الله: ( لا تسبوا علیا فانه ممسوس فی ذات الله) .

 

معنای حدیث:

 

کلمه ی ممسوس از (مس) آمده. اهل لغت معتقدند: مس به معنای لمس کردن دو چیز همدیگر را گویند.

و ممسوس در دو مورد استعمال شده است. اولا به معنای مخلوط و ممزوج است . و ثانیا به معنای مجنون است

از همین دو معناست که مرحوم علامه ی مجلسی در بحار در ذیل این حدیث تحت عنوان (بیان) مینویسد:

( ای... هو لشده حبه لله و اتباعه لرضاه کانه ممسوس ای مجنون کما ورد فی صفات المومن یحسبهم القوم انهم قد خولطوا و یحتمل ان یکون  المراد بالممسوس المخلوط و الممزوج مجازا ای خالط حبه تعالی لحمه و دمه).

یعنی: (اینکه پیامبر مولا علی را ممسوس فی ذات الله خواند یا به معنای مجنون و سرگشته ی در ذات خداست. کما اینکه در روایات دیگر مومن را مجنون خوانده اند. زیرا مردمان گمان میکنند که مومن - له جهت صداقت و راستی و پاکی فراوانش-  مجنون است ولی در واقع اینچنین نیست. و یا اینکه مجازا مولا علی را مخلوط و ممزوج - فانی - در ذات خداوند دانسته اند.

 

نکته ای که در این حدیث برای اهل فن مهم به نظر میرسد این است که مولا علی  ممسوس فی ذات الله خوانده شده ، نه ممسوس فی صفات الله و فی فعل الله!  و این مطلب بیانگر اوج عظمت مولا علی میباشد

 

در پایان به جاست که بدانیم این عبارت در مجموعه ی روایات فقط در مورد دو نور انور به کار رفته . یکی مولا علی و دیگری حضرت علی اکبر شاهزاده ی کربلا. که در مقاتل امام حسین در روز عاشورا هنگام وداع علی اکبر از خیمه ها به بانوان فرمودند: (دعنه فانه ممسوس فی ذات الله و مقتول فی سبیل الله) یعنی: ( رهایش کنید، علی اکبر ممسوس در ذات خدا و کشته ی در مسیر حق تعالی میباشد).

از همینجا میتوان به عظمت مولا علی و حضرت علی اکبر دست یافت.  

 

ارادتمند محبان اهل بیت

شیخ علی زند قزوینی 

 

Zandqazvini.blog.ir 

 

( خلاصه ی سخنرانی جلسات هفتگی توسل به اهل بیت علیهم السلام. زمان : هر هفته، سه شنبه شبها، ساعت 21 تا 22 رسمی. مکان : قم، خیابان صفاییه ، کوی بیگدلی، فرعی هفتم، پلاک 117 ).